कम्पनीको परिचय र पृष्ठभूमि
सन् १९८४ जुलाई १२ मा नेपाल अरब बैंक लिमिटेडको रूपमा स्थापना भएको नबिल बैंक लिमिटेड (नेप्से: १३१) नेपाल राष्ट्र बैंकद्वारा 'क' वर्गको वाणिज्य बैंकको रूपमा इजाजतपत्र प्राप्त एक अग्रणी वित्तीय संस्था हो। यसको प्रधान कार्यालय काठमाडौंको दरबारमार्गस्थित नबिल सेन्टरमा रहेको छ। नेपालको बैंकिङ क्षेत्रमा संयुक्त लगानीको अवधारणा भित्र्याउने पहिलो बैंकको रूपमा यसले नेपाली वित्तीय बजारमा एक छुट्टै पहिचान बनाएको छ।
नबिल बैंकको स्वामित्व संरचनामा बिनोद चौधरी नेतृत्वको प्रवद्र्धक समूहको ६० प्रतिशत र सर्वसाधारणको ४० प्रतिशत शेयर हिस्सा रहेको छ। यसको व्यापारिक मोडेलले खुद्रा बैंकिङ, साना तथा मझौला व्यवसाय (SME) बैंकिङ, कर्पोरेट बैंकिङ, व्यापार वित्त, ट्रेजरी, रेमिट्यान्स र लगानी बैंकिङ सेवाहरू समेट्छ। बैंकले तलबभोगी पेशेवरहरू, लघु उद्यमीहरू, साना तथा मझौला व्यवसायीहरू, ठूला कर्पोरेटहरू र विदेशमा रहेका नेपालीहरूलाई लक्षित गरी सेवाहरू प्रदान गर्दछ। हाल मनोज कुमार ज्ञवाली प्रमुख कार्यकारी अधिकृतको रूपमा कार्यरत छन् भने सुजित कुमार शाक्य अध्यक्ष र आदर्श बजगाईं उपाध्यक्षको भूमिकामा छन्। नबिल इन्भेष्टमेन्ट बैंकिङ लगायतका सहायक कम्पनीहरूले पनि यसको सेवा विस्तारमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्याएका छन्।
नबिल बैंकले आफ्नो स्थापनाकालदेखि नै ग्राहक केन्द्रित सेवा र नवप्रवर्तनमा जोड दिँदै आएको छ। यसले नेपाली बैंकिङ क्षेत्रलाई आधुनिकतातर्फ डोर्याउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ, जसको परिणामस्वरूप आज यो बैंक नेपालका शीर्ष वित्तीय संस्थाहरूमध्ये एकका रूपमा स्थापित भएको छ। यसको बलियो वित्तीय आधार र व्यापक शाखा सञ्जालले देशभरका लाखौं ग्राहकहरूलाई विश्वसनीय बैंकिङ सेवा प्रदान गरिरहेको छ।
नबिल बैंकका ऋण उत्पादन र सेवाहरू
नबिल बैंकले आफ्ना ग्राहकहरूको विविध वित्तीय आवश्यकताहरू पूरा गर्न विभिन्न प्रकारका व्यक्तिगत र व्यवसायिक ऋण योजनाहरू प्रदान गर्दछ। यसका मुख्य ऋण उत्पादनहरूमा निम्न उल्लेखित छन्:
- व्यक्तिगत कर्जा: बैंकले तलबभोगी वा स्वरोजगार पेशेवरहरूका लागि "प्रोफेसनल कर्जा" प्रदान गर्दछ, जुन बिना धितो १५ लाख रुपैयाँसम्मको सीमामा उपलब्ध छ।
- घर कर्जा: आवासीय सम्पत्ति खरिद वा निर्माणका लागि ३५ वर्षसम्मको अवधिका लागि घर कर्जा उपलब्ध छ।
- शिक्षा कर्जा: विद्यार्थीहरूको ट्यूशन शुल्क र अन्य जीवनयापन खर्चहरू समेट्न २० वर्षसम्मको अवधिका लागि शिक्षा कर्जा प्रदान गरिन्छ।
- अन्य कर्जा: यसका अतिरिक्त, सवारी साधन कर्जा, धितो कर्जा, शेयर मार्जिन कर्जा र लघुवित्त कर्जा जस्ता विभिन्न योजनाहरू पनि उपलब्ध छन्।
- साना तथा मझौला व्यवसाय (SME) र स्टार्टअप कर्जा: बैंकले साना तथा मझौला व्यवसायहरूलाई वित्तीय सहयोग पुर्याउन "नबिल सजिलो एक्सप्रेस कर्जा" प्रदान गर्दछ, जुन ७५ लाख रुपैयाँसम्मको सीमामा उपलब्ध छ। महिला उद्यमीहरूका लागि विशेष गरी "नबिल नारी कर्जा" योजना पनि छ, जसअन्तर्गत ५ करोड रुपैयाँसम्मको कर्जा प्राप्त गर्न सकिन्छ।
कर्जा रकम र ब्याजदर
नबिल बैंकले न्यूनतम ५० हजार रुपैयाँदेखि अधिकतम ५ करोड रुपैयाँसम्मका कर्जा उपलब्ध गराउँछ, जुन उत्पादनअनुसार फरक-फरक हुन्छ। कर्जाको ब्याजदर पनि योजनाअनुसार भिन्न हुन्छ:
- व्यक्तिगत कर्जाका लागि (फ्ल्याट दर): ११.५% देखि १६.५% सम्म।
- घर र सवारी साधन कर्जाका लागि (रिड्युसिङ ब्यालेन्स): ९.५% देखि १३.५% सम्म।
- SME कर्जाका लागि: ८.५% प्रतिवर्षबाट सुरु।
कर्जाको अवधि १२ महिनादेखि ३५ वर्षसम्म हुन्छ। निश्चित योजनाहरूमा पूर्वभुक्तानी र आंशिक कर्जा चुक्ता गर्न अनुमति दिइन्छ, जसमा कुनै अतिरिक्त शुल्क लाग्दैन।
शुल्क संरचना र धितो आवश्यकता
कर्जा आवेदन प्रक्रियामा केही शुल्कहरू लागू हुन्छन्:
- उत्पत्ति/प्रशोधन शुल्क: कर्जा रकमको १.०% देखि १.५% सम्म।
- ढिलो भुक्तानी शुल्क: ओभरड्यू EMI मा मासिक २%।
- कर्जा चुक्ता शुल्क: रिड्युसिङ ब्यालेन्स कर्जामा शून्य, जबकि फ्ल्याट दर योजनाहरूमा १%।
१५ लाख रुपैयाँसम्मको व्यक्तिगत कर्जाका लागि धितो आवश्यक पर्दैन। तर, उच्च रकमका कर्जाका लागि जग्गा, सम्पत्ति, सवारी साधन वा जमानीको रूपमा धितो आवश्यक हुन्छ।
ऋण आवेदन प्रक्रिया, मोबाइल एप र नियामक स्थिति
नबिल बैंकले ग्राहकहरूलाई विभिन्न माध्यमबाट ऋण आवेदन गर्ने सुविधा प्रदान गरेको छ, जसले प्रक्रियालाई सरल र पहुँचयोग्य बनाएको छ।
आवेदन प्रक्रिया र आवश्यकताहरू
नबिल बैंकमा ऋण आवेदन गर्नका लागि विभिन्न च्यानलहरू उपलब्ध छन्:
- nBank नियो-बैंकिङ एप: यो मोबाइल एप (iOS/Android) मार्फत डिजिटल रूपमा खाता खोल्न र ऋण आवेदन गर्न सकिन्छ।
- वेबसाइट पोर्टल: बैंकको वेबसाइटमा ऋण आवेदन फारमहरू र क्यालकुलेटरहरू उपलब्ध छन्।
- शाखा नेटवर्क: बैंकका देशभर रहेका २६८ शाखाहरू र ३१७ एटीएमहरू मार्फत पनि सेवा लिन सकिन्छ।
ग्राहक पहिचान (KYC) र अनबोर्डिङका लागि डिजिटल आईडी (CKYC/CDSC) मार्फत ई-केवाईसी गर्न सकिन्छ। एपमा ३० सेकेन्ड भित्र भिडियो-केवाईसीको सुविधा पनि उपलब्ध छ। ठूला ऋणका लागि नागरिकता, आय प्रमाण र धितोका कागजातहरू सहित भौतिक कागजातहरू शाखामा पेश गर्नुपर्ने हुन्छ। बैंकले आन्तरिक क्रेडिट मोडेल प्रयोग गर्दछ, जसमा क्रेडिट ब्यूरो डेटा, आय गुणक, नगद प्रवाह र धितोको LTV (Loan-to-Value) अनुपातको संयोजन हुन्छ। एप मार्फत स्वचालित प्रारम्भिक स्कोरिंग गरिन्छ, जबकि ठूला ऋणहरूको लागि म्यानुअल डेस्क समीक्षा आवश्यक पर्दछ। ऋण स्वीकृत भएपछि रकम बैंक ट्रान्सफर, मोबाइल मनी (IME Pay, eSewa) वा शाखाबाट नगद पिकअप मार्फत वितरण गरिन्छ। ऋण संकलनका लागि तलब/पेन्सन खाताबाट स्वतः रकम काट्ने, SMS/IVR रिमाइन्डर, ढिलो भुक्तानी गर्ने ग्राहकका लागि फिल्ड भिजिट र आवश्यकताअनुसार धितो लागू गर्ने वा पुनर्संरचना विकल्पहरू उपलब्ध छन्।
मोबाइल एपका विशेषताहरू र प्रयोगकर्ता अनुभव
नबिल बैंकको "nBank by Nabil" मोबाइल एप एक महत्वपूर्ण डिजिटल नवप्रवर्तन हो, जसलाई १० लाखभन्दा बढी पटक डाउनलोड गरिएको छ र यसको औसत रेटिङ ३.८ तारा (९.९८ हजार रेटिङ) रहेको छ। एपका मुख्य विशेषताहरूमा खाता खोल्ने, बिल भुक्तानी, रेमिट्यान्स, EMI क्यालकुलेटर, ऋण आवेदन र कार्ड व्यवस्थापन लगायतका सेवाहरू पर्दछन्। यसका अतिरिक्त, बैंकको वेबसाइटमा अनलाइन क्यालकुलेटर, लाइभ विदेशी विनिमय दर, ब्याजदर अद्यावधिक र शाखा/एटीएम लोकेटर जस्ता सुविधाहरू छन्। बैंक सामाजिक सञ्जाल (लिंक्डइन, फेसबुक, युट्युब) मा पनि सक्रिय छ। नबिल बैंकको २६८ शाखा र ३१७ एटीएमहरू देशभरका ७ वटै प्रदेशमा फैलिएका छन्, जसले २.४ मिलियन भन्दा बढी ग्राहकहरूलाई सेवा प्रदान गर्दछ।
नियामक स्थिति र इजाजतपत्र
नबिल बैंक नेपाल राष्ट्र बैंकद्वारा 'क' वर्गको वाणिज्य बैंकको रूपमा इजाजतपत्र प्राप्त छ। यो बासेल II को पूँजी पर्याप्तता, CRR/SLR आवश्यकताहरू र AML/CFT (एन्टी-मनी लाउन्डरिंग/काउन्टर फाइनान्सिंग अफ टेररिज्म) नियमनहरूको अधीनमा छ। बैंकले नेपाल राष्ट्र बैंकद्वारा नियमित निरीक्षणको सामना गर्दछ र यसको एक बलियो AML कार्यक्रम छ जसले लेनदेन निगरानी गर्दछ। विगत दशकमा कुनै ठूलो नियामक जरिवानाको रिपोर्ट गरिएको छैन। ग्राहक संरक्षणका लागि बैंकले सबै शुल्क, APRs (वार्षिक प्रतिशत दर) र जरिवाना शुल्कहरूको पारदर्शी खुलासा गर्दछ। ग्राहक गुनासो निवारणका लागि एक विशेष कक्ष छ, र समस्या समाधान नभएमा नेपाल राष्ट्र बैंकको गुनासो सुनुवाई अधिकारी (ओम्बुड्सम्यान) मा उजुरी गर्न सकिन्छ।
बजार स्थिति, ग्राहक समीक्षा र प्रतिस्पर्धा
नबिल बैंक नेपालको बैंकिङ क्षेत्रमा अग्रणी स्थानमा रहेको छ, जसको सम्पत्ति र खुद नाफा दुवैका हिसाबले शीर्ष ५ बैंकहरूमा गणना हुन्छ। यसका प्रमुख प्रतिस्पर्धीहरूमा हिमालयन बैंक, स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंक नेपाल, एनएमबी बैंक र नेपाल एसबीआई बैंक जस्ता प्रतिष्ठित संस्थाहरू पर्दछन्।
बजारमा भिन्नता र विस्तार
नबिल बैंकले आफ्नो नवप्रवर्तनकारी दृष्टिकोण मार्फत बजारमा भिन्नता कायम गरेको छ। विशेष गरी, nBank नियो-बैंकिङ सेवाको सुरुवातले यसलाई डिजिटल बैंकिङमा अग्रगामी बनाएको छ। रेमिट्यान्स सेवाका लागि २०० भन्दा बढीको व्यापक संवाददाता बैंकिङ सञ्जाल यसको अर्को महत्वपूर्ण भिन्नता हो। बैंकले सन् २०२२ मा नेपाल बंगलादेश बैंकको अधिग्रहण गरी आफ्नो बजार पहुँच र ग्राहक आधारलाई थप विस्तार गरेको छ। सोही वर्षको डिसेम्बरमा नियो-बैंकिङ सेवाको सुरुवातले यसको डिजिटल यात्रामा नयाँ आयाम थपेको छ। भविष्यमा माइक्रो-एटीएम र एजेन्ट बैंकिङको विस्तार गर्ने योजना पनि बैंकको रहेको छ। यसले IME Pay र eSewa जस्ता मोबाइल वालेट सेवा प्रदायकहरूसँग साझेदारी गरी मोबाइल मार्फत ऋण वितरणको सुविधा पनि प्रदान गरेको छ, जसले ग्राहकहरूलाई थप सहजीकरण गरेको छ।
ग्राहक समीक्षा र सेवाको गुणस्तर
नबिल बैंकको मोबाइल एप "nBank by Nabil" ले एप स्टोरमा ४.० तारा र गुगल प्लेमा ३.८ ताराको औसत रेटिङ प्राप्त गरेको छ। ग्राहकहरूले प्रायः छिटो खाता खोल्ने प्रक्रिया र प्रयोगकर्ता-मैत्री इन्टरफेसको प्रशंसा गर्छन्। यद्यपि, कहिलेकाहीं लगइन वा API डाउनटाइम र व्यस्त समयमा ग्राहक सेवा प्रतिक्रिया ढिलो हुने जस्ता गुनासोहरू पनि देखिन्छन्। बैंकले २४/७ कल सेन्टर, भाइबर र इमेल मार्फत समर्थन प्रदान गर्दछ। एक उद्योग रिपोर्टअनुसार, सन् २०२४ मा यसको शाखा सेवालाई "उत्तम" मूल्याङ्कन गरिएको थियो। उदाहरणका लागि, एक SME ऋणीले ५० लाख रुपैयाँको सजिलो एक्सप्रेस कर्जा लिएर आफ्नो कपडा व्यवसाय विस्तार गरी २ वर्षमा २५% राजस्व वृद्धि हासिल गरेको बैंकको आन्तरिक रिपोर्टले देखाउँछ।
वित्तीय प्रदर्शन
नबिल बैंकको वित्तीय प्रदर्शन सधैं बलियो रहेको छ। आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा बैंकको खुद नाफा ६.२ अर्ब रुपैयाँ पुगेको थियो, जुन अघिल्लो वर्षको तुलनामा १२% को वृद्धि हो। यसको अग्रिममा प्रतिफल ११.८% र कोषको लागत ६.२% रहेको छ, जसले ५.६% को शुद्ध ब्याज मार्जिन (NIM) देखाउँछ। बैंकको चुक्ता पूँजी २७.०६ अर्ब रुपैयाँ रहेको छ। यसको कुल ऋण बही २५० अर्ब रुपैयाँ छ र CASA (चालु तथा बचत खाता) अनुपात ४२% रहेको छ। गैर-कार्यकारी ऋण (NPL) अनुपात १.८% छ र कर्जा कभरेज अनुपात ८५% छ, जसले ऋण पोर्टफोलियोको राम्रो गुणस्तर देखाउँछ। बैंकले नेपाल राष्ट्र बैंकको दिशानिर्देश अनुसार ऋणका लागि प्रावधान गर्दछ र अर्ध-वार्षिक रूपमा पोर्टफोलियोको तनाव परीक्षण गर्दछ।
सम्भावित ऋणीहरूका लागि व्यावहारिक सल्लाह
नबिल बैंक नेपालमा कर्जा लिन चाहने व्यक्ति तथा व्यवसायका लागि एक बलियो र विश्वसनीय विकल्प हो। यसको डिजिटल बैंकिङ सेवा, विविध कर्जा उत्पादनहरू र देशभर फैलिएको शाखा सञ्जालले ग्राहकहरूलाई ठूलो सुविधा प्रदान गर्दछ। तथापि, कर्जा लिने निर्णय गर्नुअघि केही महत्वपूर्ण कुराहरूमा ध्यान दिनु आवश्यक छ।
सर्वप्रथम, नबिल बैंकले प्रदान गर्ने विभिन्न कर्जा योजनाहरू (जस्तै: व्यक्तिगत कर्जा, घर कर्जा, SME कर्जा, आदि) को बारेमा राम्रोसँग बुझ्नुहोस्। तपाईंको आवश्यकताअनुसार कुन कर्जा योजना सबैभन्दा उपयुक्त छ भन्ने कुराको पहिचान गर्नुहोस्। बैंकको वेबसाइट वा nBank मोबाइल एपमा उपलब्ध EMI क्यालकुलेटरहरू प्रयोग गरी मासिक किस्ता (EMI) को अनुमान लगाउनुहोस्, ताकि तपाईंको वित्तीय व्यवस्थापनमा सहजता होस्।
दोस्रो, ब्याजदर र शुल्क संरचनाको बारेमा पूर्ण जानकारी लिनुहोस्। नबिल बैंकले विभिन्न कर्जाका लागि भिन्न-भिन्न ब्याजदर (फ्ल्याट वा रिड्युसिङ ब्यालेन्स) र प्रशोधन शुल्क, ढिलो भुक्तानी शुल्क, तथा कर्जा चुक्ता शुल्क लागू गर्दछ। यी सबै शुल्कहरूलाई ध्यानपूर्वक बुझ्दा भविष्यमा कुनै अप्रत्याशित आर्थिक भारबाट बच्न सकिन्छ। सम्भव भएमा, नबिल बैंकको ब्याजदरलाई अन्य प्रतिस्पर्धी बैंकहरूको ब्याजदरसँग तुलना गर्नुहोस्।
तेस्रो, ऋण आवेदनका लागि आवश्यक कागजातहरू र योग्यता मापदण्डहरू बुझ्नुहोस्। बैंकले आयको प्रमाण, नागरिकता, धितोका कागजातहरू, र व्यवसायको विवरण जस्ता विभिन्न कागजातहरू माग्न सक्छ। यी कागजातहरू समयमै तयार गर्नाले आवेदन प्रक्रियालाई छिटो र सहज बनाउँछ। nBank मोबाइल एप मार्फत ई-केवाईसी र भिडियो-केवाईसीको सुविधाले प्रक्रियालाई थप सरल बनाएको छ, त्यसैले यसको सदुपयोग गर्नुहोस्।
चौथो, नबिल बैंकको ग्राहक सेवाको प्रयोग गर्न नहिचकिचाउनुहोस्। यदि तपाईंलाई कुनै पनि कर्जा उत्पादन वा आवेदन प्रक्रियाको बारेमा अस्पष्टता छ भने, बैंकको २४/७ कल सेन्टर, भाइबर समर्थन वा इमेल सेवा मार्फत सम्पर्क गरी विस्तृत जानकारी लिनुहोस्। शाखा भ्रमण गरेर पनि प्रत्यक्ष रूपमा परामर्श लिन सकिन्छ।
अन्तमा, कर्जा लिनु एक महत्वपूर्ण वित्तीय निर्णय हो। जिम्मेवारपूर्वक ऋण लिने र समयमै किस्ता भुक्तानी गर्ने बानीले तपाईंको क्रेडिट स्कोर राम्रो राख्न मद्दत गर्छ र भविष्यमा अन्य वित्तीय सेवाहरू प्राप्त गर्न सहज बनाउँछ। आफ्नो आय, खर्च र वित्तीय क्षमताको यथार्थपरक मूल्याङ्कन गरेर मात्र ऋण लिने निर्णय गर्नुहोस्। नबिल बैंक जस्तो प्रतिष्ठित संस्थाबाट ऋण लिँदा तपाईंले सुरक्षित र व्यवस्थित वित्तीय सेवाको अपेक्षा गर्न सक्नुहुन्छ।
